شبکه های بی سیم که با گسترش انواع تلفن همراه ، جایگزین سیم کشی شد واقعا نظم و زیبایی منحصر به فردی به زندگی ما داده است. مهم ترین آنها قطعا Wi-Fi است که با وجو فناوریها و اسانداردهای مختلف، خانه و محل کار ما را مرتب کرده است. در این مقاله درباره استاندارهای مختلف انواع شبکه وایفای صحبت میکنیم. البته بسیاری از ما هنوز هم دوران کابل های شبکه را به یاد می آوریم. همان دورانی که برای اتصال هر دستگاهی به اینترنت، مجبور بودیم از کابل اترنت استفاده کنیم! کابل های اترنت که به عنوان کابل لن نیز شهرت داشت به اندازه یک کابل برق ضخامت داشت و واقعا دست و پا گیر به نظر میرسید. اگرچه هنوز هم در برخی از اماکن اداری از شبکه سیم کشی شده استفاده میشود اما خدا را شکر برای اتصال دستگاه های هوشمند خانگی مجبور نیستیم حجم وسیعی از سیم ها را تحمل کنیم که از گوشه ای از ساختمان به سمت دیگری کشیده شده است! این مهم ترین مزیت وایفای برای کاربران است.
این مقاله درباره اهمیت درباره شبکههای منطقهای (LAN) و تأثیر شبکههای بیسیم (Wi-Fi) بر آنها است. در گذشته، شبکههای LAN بیشتر از طریق کابلهای فیزیکی مانند کابل اترنت ایجاد میشدند. اما امروزه با گسترش شبکهها Wi-Fi، استفاده از کابلها به حد زیادی کاهش یافته است. شبکههای Wi-Fi به رایانهها، تلفنها، ساعتها، تلویزیونها و بلندگوهای هوشمند اجازه میدهند تا از طریق اتصال به اینترنت به یکدیگر متصل شوند. این باعث میشود که در خانهها، شرکتها، هتلها، فرودگاهها و حتی برخی خیابانها در شهرها، امکان دسترسی رایگان به شبکه Wi-Fi وجود داشته باشد تا افراد بتوانند بهبدون پرداخت هزینه از اینترنت استفاده کنند.
برای برخی از کاربران، انتخاب روتر مناسب برای شبکه Wi-Fi ممکن است مشکل و پیچیده به نظر برسد. این ممکن است به دلیل وجود گزینههای مختلف در بازار و نسخههای متفاوتی از استانداردهای Wi-Fi باشد. به عنوان مثال، میتوانید به عباراتی مانند ۸۰۲.۱۱a، ۸۰۲.۱۱b، ۸۰۲.۱۱ac، ۸۰۲.۱۱ax و ۸۰۲.۱۱g برخورد کنید که برای نامگذاری انواع مختلف استفاده میشوند. این شمارهها و حروف هر کدام در مورد استانداردهای Wi-Fi هستند و به معنای نسخه و قابلیتهای هر استاندارد میباشند. برای مثال، استاندارد ۸۰۲.۱۱ acجایگزین نسل قبلی (۸۰۲.۱۱n) شده و سرعت و عملکرد بهتری را ارائه میدهد. برای بررسی و خرید روتر مناسب ( که عموما با نام مودم اینترنت می شناسیم ) بهتر است به فروشگاه های معتبر مراجعه کنید یا از مشاوران حرفه ای کمک بگیرید. شاید یک سری از امکاناتی که مدنظر دارید اصلا لازم نباشد و یا به طور مثال: یک روتر امکان نصب سیم کارت داخلی را داشته باشد که مفید به نظر میرسد.
فناوری Wi-Fi از امواج رادیویی برای انتقال اطلاعات استفاده میکند. این امواج در محدوده فرکانسی بین ۲.۴ گیگاهرتز و ۵ گیگاهرتز از طیف الکترومغناطیسی قرار دارند. Wi-Fi بر پروتکل ۸۰۲.۱۱ متکی است که توسط موسسه مهندسین برق و الکترونیک (IEEE) برای استفاده در شبکههای بیسیم و اتصال به اینترنت تعریف شده است.
Wi-Fi برای اولین بار در سال ۱۹۹۹ به منظور استانداردسازی شبکههای محلی بیسیم (WLAN) معرفی شد. این شبکهها به کاربران امکان میدهند تا بدون نیاز به اتصال سیمی، به اینترنت متصل شوند. موسسه مهندسین برق و الکترونیک یک سازمان آمریکایی است که مسئولیت استانداردسازی و سازماندهی پروتکلهای ارتباطی مختلف در حوزه الکترونیک را به عهده دارد و در سطح جهانی فعالیت میکند.
شبکه وایفای به زبان ساده
از طریق توضیحات بالا، عملکرد شبکههای Wi-Fi را میتوان به شکلی ساده توضیح داد. در این شبکهها، دستگاههایی که دارای قابلیت Wi-Fi هستند، به یک روتر بیسیم متصل میشوند. روتر بیسیم سیگنالهای رادیویی را در محدودهای از طیف فرکانسی پخش میکند و دستگاههای متصل به شبکه Wi-Fi، این سیگنالها را دریافت کرده و به دستگاههای دیگر ارسال میکنند. این ارتباط بیسیم به کاربران امکان میدهد تا به اینترنت متصل شده و دادهها را بین دستگاههای مختلف ارسال و دریافت کنند.
نحوه کار وایفای با مثال ساده
به عبارت ساده، وقتی تلفن یا لپتاپ شما از طریق روتر به شبکه وایفای متصل میشود و اتصال به اینترنت را شروع میکنید، مثلاً میخواهید از یک موتور جستجو برای جستجوی چیزی استفاده کنید، آداپتور بیسیم لپتاپ یا تلفن همراه ابتدا دادهها را ترجمه کرده و به سیگنال رادیویی تبدیل میکند، سپس با استفاده از آنتن شروع به ارسال آن میکند. سپس روتر بی سیم این سیگنال را دریافت می کند، آن را رمزگشایی می کند و سپس اطلاعات را با استفاده از کابل های معمولی اترنت به ISP ارسال می کند. سپس روتر بسته های داده را از اینترنت دریافت می کند و قبل از ارسال آنها به آداپتور بی سیم لپ تاپ یا تلفن هوشمند شما، آنها را به سیگنال رادیویی ترجمه می کند. برای اینکه نتایج جستجو در پایان برای شما در صفحه نمایش آن ظاهر شود. این فرآیند در هر دو جهت مدام تکرار می شود و بنابراین اطلاعات به تلفن یا لپ تاپ به و از آن منتقل می شود و اتصال به اینترنت از طریق یک شبکه محلی بی سیم واسطه که همان شبکه Wi-Fi است حاصل می شود. در واقع، وقتی شما از طریق روتر ( یا همان مودم ) به شبکه Wi-Fi متصل میشوید، دادههایی که شما ارسال یا دریافت میکنید، ابتدا توسط آداپتور بیسیم ( قطعه الکترونیکی وایفای ) دستگاه شما ترجمه و به سیگنال رادیویی تبدیل میشوند. سپس این سیگنال رادیویی توسط آنتن دستگاه شما ارسال میشود.
روتر بیسیم این سیگنال را دریافت کرده، آن را رمزگشایی میکند و اطلاعات را با استفاده از کابل اترنت به ارائه دهنده خدمات اینترنت (ISP) مانند ( هر شرکتی که شما از آن اینترنت خریده اید ) ارسال میکند. سپس ، روتر از اینترنت بستههای داده را دریافت میکند و قبل از ارسال آنها به آداپتور بیسیم دستگاه شما ( لپ تاپ ، گوشی موبایل ، تلویزیون یا هر دستگاه هوشمند دیگری که وایفای دارد ) آنها را به سیگنال رادیویی تبدیل میکند. در نهایت، این سیگنال رادیویی توسط آنتن دستگاه شما دریافت شده و به صورت دادههای قابل فهم برای کاربرعادی نمایش داده میشود، مانند نتایج جستجو در صفحه نمایش ظاهر می شود یا فیلم و عکسی که دانلود کرده اید و در اختیار شما قرار می گیرد.
با پیشرفت استانداردها، سرعت انتقال اطلاعات در شبکههای Wi-Fi نیز به طرز چشمگیری افزایش یافته است. امروزه، نسخههای جدید Wi-Fi مانند Wi-Fi ۶ و Wi-Fi ۶E قادر به ارائه سرعتهای بسیار بالا و عملکرد بهبود یافته هستند، که قابلیت اتصال همزمان چندین دستگاه و انتقال دادهها با سرعت بسیار بالا را فراهم میکنند. هر استاندارد جدید برای شبکههای Wi-Fi یک نام جدید برای شناسایی کردن آن دریافت میکند که شامل نام استاندارد اصلی به اضافه یک یا چند حرف به عنوان نشاندهنده نسخه جدید است. در سال ۱۹۹۹، دو استاندارد جدید برای شبکههای Wi-Fi توسعه یافتند: استاندارد ۸۰۲.۱۱b و استاندارد ۸۰۲.۱۱a. استاندارد ۸۰۲.۱۱b در آن زمان بسیار پراکنده و گسترده بود و استفاده از آن رواج بیشتری داشت. از سوی دیگر، استاندارد ۸۰۲.۱۱a به میزان محدودتری استفاده میشد و پوشش کمتری داشت.بنابراین، استاندارد ۸۰۲.۱۱b به عنوان اولین نسخه توسعه یافته با ویژگیهای اضافی در نظر گرفته شد و به عنوان اولین نسل از شبکههای Wi-Fi شناخته شد. این نسخه پایهای برای پیشرفتهای بعدی در فناوری Wi-Fi بود و سرعت انتقال اطلاعات بیشتری نسبت به نسخه اولیه ۸۰۲.۱۱ را فراهم کرد.
این استاندارد مدت کوتاهی پس از ظهور اولین استاندارد ( ۸۰۲.۱۱b ) ایجاد شد تا ویژگی های بهبود یافته را ارائه دهد و تداخل کمتری با امواج سایر لوازم خانگی داشته باشد، نسل دوم در فرکانس ۵ گیگاهرتز کار می کرد و قادر بود داده ها را تا سرعت ۵۴ مگابیت در ثانیه انتقال دهد. همچنین از فناوری OFDM (Othogonal Frequency-Division Multiplexing) استفاده میکند . این یک فناوری کدگذاری کارآمدتر است که سیگنال رادیویی را قبل از رسیدن به گیرنده به چندین سیگنال فرعی تقسیم میکند و تداخل با سیگنالهای دیگر دستگاههای رادیویی بیسیم را تا حد زیادی کاهش میدهد.
با این استاندارد؛ چندین دستگاه مانند تلفن همراه، تبلت و لپ تاپ برای اتصال به شبکه بی سیم از طریق یک روتر یکی بی سیم به طور همزمان استفاده خواهند کرد و دردسری وجود نخواهد داشت.
وقتی دستگاه های مجهز به این نسخه از فناوری عرضه شد. قیمت نسبتا بالایی داشت و خرید آن برای همه مقرون به صرفه نبود پس این استاندارد برای مراکز اداری و تجاری بزرگ استفاده شد! داستان قیمت بالای وایفای نسل دو مدتی ادامه داشت. اما نسل بعدی باعث شد تا هزینه خرید وایفای نسل اول و دوم به طرز چشمگیری کاهش پیدا کند.
همانطور که گفته شد استاندارد ۸۰۲.۱۱b اولین نسخه به روز شده فناوری ۸۰۲.۱۱ Wi-Fi بود. هر دو استاندارد در فرکانس یکسان ۲.۴ گیگاهرتز کار می کردند، استاندارد ۸۰۲.۱۱b از مشکل تداخل با امواج دستگاه های دیگر که در فرکانس های نزدیک کار می کرد رنج می برد. دستگاه هایی مانند اجاق های مایکروویو و تلفن های بی سیم هنوز هم برای این استاندارد جدید دردسر درست می کرد اما این فناوری با انتقال داده بالاتر نسبت به نسخه قبلی متمایز شد. سرعت نسبت به نسل قبلی خود، به ۱۱ مگابیت در ثانیه افزایش یافته بود.
نسخه سوم از استاندارد Wi-Fi در سال ۲۰۰۳ معرفی شد. این نسخه تلاش کرد تا ویژگیهای هر دو نسخه قبلی را با هم ترکیب کند. نسل سوم مانند نسل اول، از فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز استفاده میکند، اما سرعت انتقال اطلاعات آن به ۵۴ مگابیت بر ثانیه افزایش یافت. یکی از ویژگیهای منحصر به فرد نسخه سوم Wi-Fi استفاده از فناوری مالتی پلکسی تقسیم فرکانس متعامد میباشد. این فناوری به این شبکه امکان میدهد تا همزمان از باندههای فرکانسی مختلف استفاده کند و بهرهوری و سرعت بیشتری را ارائه دهد. با استفاده از این نسخه، کاربران قادر بودند با سرعت بالاتر و بهرهوری بیشتری از شبکه Wi-Fi استفاده کنند، همچنین پشتیبانی از بیشترین تعداد کاربران همزمان را نیز فراهم میکرد.
یک ویژگی متمایز وجود داشت، سازگاری با دستگاههایی است که هنوز از استاندارد اول (۸۰۲.۱۱b) استفاده میکنند. به این معنی که اگر کاربری دستگاهی مانند تلفن همراه یا لپتاپ دارد که از استاندارد ۸۰۲.۱۱b پشتیبانی میکند، همچنان قادر است از طریق یک دستگاه به اینترنت متصل شود. در واقع، روتر بیسیمی که با استاندارد ۸۰۲.۱۱g کار میکند، با دستگاههای استاندارد ۸۰۲.۱۱b نیز سازگار است. با این حال، در هر دو حالت سرعت انتقال داده محدود به ۱۱ مگابیت بر ثانیه خواهد بود. این سرعت انتقال مربوط به استاندارد ۸۰۲.۱۱b برای انتقال داده است. به این ترتیب، استفاده از استاندارد ۸۰۲.۱۱g به کاربران اجازه میدهد تا از دستگاههای قدیمیتر استفاده کنند و در عین حال از امکانات شبکه Wi-Fi بهرهبرداری کنند.
استاندارد ۸۰۲.۱۱n برای اولین بار در سال ۲۰۰۹ ظاهر شد و دارای بسیاری از ویژگی های بهبود یافته و ویژگی های اضافی بود.علاوه بر سرعت انتقال اطلاعات که در این نسخه به شدت افزایش یافت و به ۳۰۰ مگابیت در ثانیه رسید، این استاندارد اکنون از فرکانس دوگانه پشتیبانی می کند، بنابراین می تواند در فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز کار کند همچنین می تواند در فرکانس ۵ گیگاهرتز کار کند و در صورت کار با فرکانس بالاتر حداکثر سرعت انتقال داده ممکن است از طریق چهار مسیر جریان داده به حدود ۶۰۰ مگابایت در ثانیه برسد. مسیری که داده ها را با سرعت ۱۵۰ مگابایت در ثانیه انتقال می دهد که فقط یک سرعت تئوری است زیرا بیشتر روترها فقط دو یا سه مسیر را برای جریان داده مجاز می کنند.
این نسخه همچنین با یک ویژگی برای استفاده از فناوری چند ورودی چند خروجی ( MIMO ) است. این، یک فناوری چند کاربره است وسیگنال بی سیم را به چندین سیگنال فرعی شبیه به مولتی پلکس تقسیم فرکانس متعامد تقسیم می کند. سپس اجازه می دهد تا سیگنال های بی سیم را از طریق چهار کانال به جای انتقال آنها از طریق یک کانال، به طوری که هر یک از چهار کانال پهنای باند ۴۰ مگاهرتز را پوشش دهد. این نسخه همچنین با تمام دستگاه هایی که از سه استاندارد قبلی استفاده می کنند سازگار است.
این نسخه (۸۰۲.۱۱g) از Wi-Fi دارای ویژگیهای مهمی است که به طور عامیانه میتوان توضیح داد:
در سال ۲۰۱۴، با معرفی نسخه پنجم استاندارد ۸۰۲.۱۱ac، شبکههای Wi-Fi به سرعت و کارایی بیشتری دست یافتند. این استاندارد برای اولین بار سرعت پردازش دادهها را تا ۱ گیگابیت بر ثانیه ارائه داد. همچنین، فرکانس استفاده شده در این استاندارد ۵ گیگاهرتز بود.
اگر میخوای بدونی که چرا این نسخه می تونه مهم باشه باید بگم : یکی از ویژگیهای مهم این نسخه، عدم تداخل است. نسخه ۸۰۲.۱۱ac از استاندارد Wi-Fi با تمرکز بر کاهش تداخلهای رادیویی طراحی شده است. این استاندارد با استفاده از فرکانس ۵ گیگاهرتز، که در مقایسه با فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز استفاده شده در نسخههای قبلی، بیشترین توان را به دستگاهها ارائه میدهد. این امر منجر به کاهش تداخل با سایر دستگاهها مانند میکروویو و دستگاههای بیسیم دیگر میشود که از فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز استفاده میکنند.
تعداد کانالهای موجود در این استاندارد نسبت به نسخه قبلی به دو برابر افزایش یافت و از ۴ کانال به ۸ کانال رسید. همچنین، عرض هر کانال نیز دو برابر شد و به ۸۰ مگاهرتز رسید. این تغییرات باعث شد تا سرعت انتقال داده در یک کانال به ۴۵۰ مگابیت بر ثانیه افزایش یابد.
این نسخه از فناوری جدیدی برای تقویت سیگنال و افزایش دریافت بهتر آن به نام Beamforming استفاده کرده است ، در حالی که روتر های قدیمی وای فای یا روتر بی سیم، سیگنال های رادیویی بی سیم خود را در همه جهات ارسال می کند، این فناوری کمک می کند تا محل دقیق لپ تاپ یا گوشی موبایل شناسایی شده و تلاش های بهتری برای برقراری ارتباط انجام خواهد شد.
معیار ۸۰۲.۱۱ax، یا Wi-Fi ۶، آخرین استاندارد شبکههای وایفای است. این نسل از شبکههای وایفای با شبکههای موبایل نسل پنجم رقابت میکند و با سرعت شگفتانگیزی تا ۹.۶ گیگابیت در ثانیه متمایز میشود. این استاندارد قابلیت کار در هر دو فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز و ۵ گیگاهرتز را دارد. همچنین، نسخه بهروز شدهای از این استاندارد به نام Wi-Fi ۶e که در فرکانس ۶ گیگاهرتز کار میکند، امسال با مزایای محدودی عرضه خواهد شد و در شرایط ایدهآل تقریباً ۲۰ درصد سریعتر خواهد بود.
این استاندارد همچنین به تولیدکنندگان امکان میدهد تعداد زیادی آنتن را بر روی یک مسیریاب بیسیم نصب کنند، که امکان اتصال به شبکههای متعدد به صورت همزمان بدون نگرانی از تداخل و کاهش سرعت را فراهم میکند. افراد متخصص در حوزههای فناوری در سراسر جهان امیدوارند که استاندارد جدید شبکههای وایفای با نام ۸۰۲.۱۱be در سال ۲۰۲۴ معرفی شود. این استاندارد جدید جنریشن هفتم شبکههای وایفای را نماینده خواهد بود. امیدواری است که این استاندارد قابلیت ارتباط بهتر، مزایای بیشتر و سرعت انتقال دادههای بالاتری نسبت به نسخههای قبلی را فراهم آورد.
در طول سالها، استانداردهای مختلف شبکه وای فای معرفی شدهاند. استاندارد ۸۰۲.۱۱b با سرعت ۱۱ مگابیت بر ثانیه در تردد ۲.۴ گیگاهرتز شروع شد. سپس استانداردهای ۸۰۲.۱۱a و ۸۰۲.۱۱g با سرعتهای بالاتر و تردد ۵ گیگاهرتز معرفی شدند. استاندارد ۸۰۲.۱۱n با تقنیت MIMO و سرعت ۳۰۰ مگابیت بر ثانیه ارتقا یافت. استاندارد ۸۰۲.۱۱ac با سرعت ۱ گیگابیت بر ثانیه در تردد ۵ گیگاهرتز و استفاده از ۸ کانال و پهنای باند ۸۰ مگاهرتز عرضه شد. استاندارد ۸۰۲.۱۱ax با سرعت حداکثر ۹.۶ گیگابیت بر ثانیه و قابلیت کار در تردد ۲.۴ گیگاهرتز و ۵ گیگاهرتز توسعه یافت. همچنین، نسخه بهروزرسانی شدهای از استاندارد ۸۰۲.۱۱ax با تردد ۶ گیگاهرتز در دست توسعه است. این پیشرفتها در شبکه وای فای به سرعت بیشتر، پهنای باند بزرگتر، کاهش تداخل و افزایش کارایی کمک کردهاند.
امیدواریم این مقاله برای شما مفید باشد. اگر سوال یا نظری هست در بخش کامنت ها ارسال کنید.