شرکت مدیاتک (MediaTek) به عنوان یکی از شرکت های پردازنده موبایل؛ یکی از شرکتهایی است که کد منبع باز هستههای پردازندههای گوشیهای هوشمند را به اشتراک نمیگذارد. این امر باعث میشود توسعهدهندگان مستقل و جامعه نتوانند تغییراتی در هستههای پردازنده را به راحتی ایجاد کنند. هچنین در برخی از موارد به مشکلات امنیتی مرتبط با کد منبع باز دسترسی پیدا نمی کنند!
این سیاست MediaTek متفاوت از برخی دیگر از رقبا اصلی مانند Qualcomm است که برخی از کد منبع هسته پردازندههای خود را باز میکند و این امکان را به توسعهدهندگان میدهند که تغییراتی در آنها ایجاد کنند.
شرکتهای تولید کننده پردازندههای موبایل مانند MediaTek، Qualcomm، Apple و غیره، سیاستهای مختلفی را در مورد اشتراک کد منبع هسته پردازندههای خود دارند و دلایلی متنوعی برای این سیاستها وجود دارد. در مورد MediaTek و دلایلی که ممکن است برای عدم اشتراک کد منبع هسته پردازندههای خود داشته باشد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
حفظ مزیت رقابتی: اشتراک کد منبع هسته پردازنده میتواند باعث افزایش رقابت در بازار شود. باز کردن کد منبع ممکن است به رقبای دیگر امکان دستکاری و بهبود پردازندهها را بدهد و این ممکن است به مزیت رقابتی کمک نکند.
مسائل امنیتی: باز کردن کد منبع میتواند به مشکلات امنیتی منجر شود. شرکتها نگرانیهایی در مورد امنیت پردازندههای خود دارند و ممکن است نخواهند که تغییرات توسط افراد غیر متخصص ایجاد شود . تغییرات در هسته ممکن است به تهدیدهای امنیتی جدی مبدل شود.
حفظ سیاست تجاری: شرکتها ممکن است بخواهند سیاست تجاری خاص خود را حفظ کنند و درآمد از فروش پردازندهها را حفظ کنند. اگر به طور رایگان کد منبع هسته پردازندهها اشتراک داده شود، ممکن است به کاهش فروش پردازندههای اختصاصی شرکت منجر شود.
به هر حال، این سیاستها به تصمیمات مدیریتی و استراتژیک هر شرکت بستگی دارند و میتوانند در طول زمان تغییر کنند.
در مقابل، برخی از شرکتهای دیگر همچون Qualcomm و ARM، به اشتراک گذاری کد منبع هسته پردازندههای خود را انجام میدهند. این سیاستها دارای دلایل و مزایا و معایب مخصوص خود هستند:
افزایش توسعه و بهبود: اشتراک کد منبع هسته پردازندهها به توسعهدهندگان مستقل این امکان را میدهد که تغییراتی در هستهها ایجاد کرده و بهبودهای لازم را اعمال کنند. این میتواند به تسریع فرآیند توسعه و بهبود پردازندهها کمک کند.
افزایش رقابت: اشتراک کد منبع هستهها باعث افزایش رقابت در بازار میشود. توسعهدهندگان مختلف میتوانند پردازندههای مبتنی بر هستههای مشترک را توسعه داده و باعث افزایش انتخاب و تنوع در محصولات میشوند.
افزایش شفافیت: باز کردن کد منبع هسته پردازندهها به توسعهدهندگان و کاربران اطلاعات بیشتری در مورد عملکرد و امنیت پردازندهها میدهد و افزایش شفافیت در این زمینه را ایجاد میکند.
به هر حال، هر سیاستی مزایا و معایب خود را دارد و تصمیم به اشتراک گذاری یا عدم اشتراک کد منبع هسته پردازندهها توسط هر شرکت بر اساس استراتژیهای تجاری و فنی مخصوص به خود اتخاذ میشود.
مقایسه سیاستهای اشتراک کد منبع هسته پردازندههای مختلف تولید کنندگان نه تنها به عوامل تجاری و فنی خود هر شرکت بستگی دارد، بلکه همچنین تاثیرات متفاوتی بر روی صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) دارد. در زیر، میتوانید مقایسهای از دو سیاست اشتراک کد منبع (کد منبع باز و کد منبع بسته) را مشاهده کنید:
کد منبع باز (Open Source):
افزایش توسعه و تنوع: این سیاست امکان به اشتراک گذاری کد منبع هسته پردازندهها توسط جامعه توسعهدهندگان را فراهم میکند. این امر به توسعهدهندگان اجازه میدهد که تغییراتی در هستهها ایجاد کرده و پردازندههای مبتنی بر آنها توسعه دهند.
افزایش رقابت: با ایجاد رقابت بین توسعهدهندگان و شرکتها بر روی پلتفرمهای مبتنی بر کد منبع باز، انتخاب و تنوع در بازار افزایش مییابد.
شفافیت و امنیت: توسعهدهندگان و کاربران میتوانند به طور مستقیم به کد منبع دسترسی داشته باشند و امکان تشخیص و رفع مشکلات امنیتی را فراهم میکند.
حفظ مزیت رقابتی: شرکتها ممکن است از نگهداشتن کد منبع هسته پردازندههای خود برای جلوگیری از اشتراک آنها توسط رقبا استفاده کنند تا مزیت رقابتی خود را حفظ کنند.
کنترل بر محصول: با نگهداری کد منبع بسته، شرکتها به طور دقیق میتوانند کنترل کنند که چگونه پردازندهها و محصولاتشان توسعه یافته و استفاده شوند.
حفظ سیاست تجاری: این سیاست به شرکتها اجازه میدهد که سیاست تجاری خاص خود را حفظ کرده و درآمد از فروش محصولات را حفظ کنند.
از این رو، هر شرکت بر اساس اهداف، استراتژیهای تجاری، و نگرانیهای امنیتی خود تصمیم به انتخاب یکی از دو سیاست مذکور میگیرد. این تصمیمات تأثیر مستقیمی بر صنعت تکنولوژی و ارتباطات دارند و میتوانند در طول زمان تغییر کنند.
سیاست اشتراک کد منبع هسته پردازندهها (کد منبع باز و کد منبع بسته) برای کاربران نفعها و ضررهای مختلفی دارد:
نفعهای کاربران از کد منبع باز (Open Source):
تنوع و گستره گزینهها: کاربران از گزینههای متعددی برای انتخاب پردازندهها و دستگاههای مبتنی بر آنها بهرهمند میشوند، چرا که توسعهدهندگان مستقل میتوانند محصولات مبتنی بر کد منبع باز ایجاد کنند.
امکان تغییرات شخصی: افراد ممکن است به راحتی تغییرات در هسته پردازندهها ایجاد کرده و آنها را به نیازهای خود و سلیقه شخصی خود تطبیق دهند.
شفافیت و امنیت: دسترسی به کد منبع باز به کاربران امکان میدهد تا مشکلات امنیتی را تشخیص داده و رفع کنند و به تعزیز امنیت کمک کنند.
ضررهای کاربران از کد منبع باز (Open Source):
پشتیبانی و تضمین نداشتن: برخی از محصولات مبتنی بر کد منبع باز پشتیبانی و تضمین ندارند و کاربران ممکن است به مشکلات فنی برخورد کنند.
پیچیدگی: تغییرات در کد منبع باز ممکن است برای کاربران عادی پیچیده باشد و نیاز به مهارتهای فنی داشته باشد.
نفعهای کاربران از کد منبع بسته (Closed Source):
پشتیبانی و تضمین: شرکتها معمولاً پشتیبانی فنی و تضمین از عملکرد پردازندهها و دستگاههای مبتنی بر کد منبع بسته را ارائه میدهند.
سادگی: محصولات مبتنی بر کد منبع بسته معمولاً سادهتر و کاربرپسندتر هستند و نیاز به مهارتهای فنی کمتری دارند.
ضررهای کاربران از کد منبع بسته (Closed Source):
کمبود تنوع: کاربران ممکن است به دلیل محدودیتها در انتخابات پردازندهها و دستگاهها تنوع کمتری داشته باشند.
کنترل توسط شرکت تولید کننده: شرکتها توانایی کنترل بزرگی را در مورد چگونگی استفاده از محصولات خود دارند و کاربران ممکن است محدودیتهایی را تجربه کنند.
احتمال مشکلات امنیتی: کاربران نمیتوانند به طور مستقیم به کد منبع دسترسی داشته باشند و در صورت وجود مشکلات امنیتی، وابسته به شرکت تولید کننده هستند.
مثال ۱: پروژه نرمافزار متن باز برای مدیریت سرورها:
فرض کنید یک تیم از توسعهدهندگان یک پروژه نرمافزار متن باز برای مدیریت سرورها ایجاد کردهاند. در این پروژه، کد منبع همه چیز به صورت باز و در دسترس جامعه است. کاربران از این پروژه میتوانند به طور رایگان از امکانات پیشرفته مدیریت سرورها استفاده کنند و حتی تغییرات دلخواه خود را در کد اعمال کنند. این به کاربران امکان میدهد تا محصول را به نیازها و ترجیحات خود تطبیق دهند و در صورت وجود مشکلات، به اصلاح آنها کمک کنند. این مثال نشان میدهد که چگونه کد منبع باز میتواند به کاربران امکانات و انعطاف بیشتری ارائه دهد.
مثال ۲: گوشی موبایل اپل iPhone
گوشیهای موبایل اپل iPhone از کد منبع بسته بهره میبرند. اپل کنترل کاملی بر روی سختافزار و نرمافزار این دستگاه دارد و کاربران نمیتوانند به سادگی تغییرات در نرمافزار یا سیستم عامل خود ایجاد کنند. این به اپل امکان میدهد که تجربه کاربری خود را به دقت کنترل کند و از امنیت سیستم محافظت کند. اما به کاربران اجازه نمیدهد تا تغییرات گستردهای در سیستم عامل خود اعمال کنند و به اندازه کافی انعطافپذیر نیست. این مثال نشان میدهد که چگونه کد منبع بسته ممکن است از امنیت و کنترل کمی برای کاربران بهرهبرداری کند.
مثال ۳: پردازندههای Snapdragon
شرکت Qualcomm
پردازندههای Snapdragon تولید شده توسط شرکت Qualcomm از کد منبع بسته بهره میبرند. این پردازندهها برای گوشیهای هوشمند و دستگاههای متنوعی استفاده میشوند. این کد منبع بسته به Qualcomm امکان میدهد که کنترل کاملی بر روی عملکرد و امنیت پردازندهها داشته باشد. کاربران نمیتوانند به راحتی تغییرات در این پردازندهها ایجاد کنند و وابسته به تغذیه از آخرین نسخهها و تحسین کارایی پردازندهها به دستگاههای خود هستند. این مثال نشان میدهد که چگونه کد منبع بسته ممکن است به شرکت تولید کننده امکان میدهد که کنترل بیشتری بر روی محصولات خود داشته باشد اما کاربران را از انعطاف کمتری برخوردار کند.
BBK Electronic به عنوان یک شرکت تولید کننده دستگاههای مبتنی بر اندروید و تجهیزات مشابه، تصمیمات مهمی در مورد کد منبع پلتفرم اندروید اتخاذ میکند. بسیاری از دستگاههای این شرکتها از سیستم عامل اندروید استفاده میکنند که بر پایه کد منبع باز اندروید توسعه داده شده است.
به عنوان مثال، برندهای مختلف تحت پوشش BBK Electronic ممکن است از نسخههای مختلف سیستم عامل اندروید برای دستگاههای خود استفاده کنند. بعضی از این شرکتها ممکن است از نسخههای باز (Open Source) اندروید استفاده کنند که امکان بهبودات و دستکاری بیشتری را برای سفارشیسازی دستگاههای خود فراهم میکند.
از طرف دیگر، بعضی از برندهای زیر مجموعهای از BBK Electronic ممکن است از نسخههای بسته (Closed Source) اندروید استفاده کنند تا به اطمینان از کنترل دقیق بر روی تجربه کاربری و امنیت دستگاههای خود برسند.
بنابراین، تصمیمات در مورد استفاده از کد منبع باز یا بسته در دستگاههای مختلف این شرکتها ممکن است بر مبنای نیازها و استراتژیهای مختلف شرکتهای زیر مجموعه BBK Electronic گرفته شود، که در نهایت به تجربه کاربری و انعطافپذیری دستگاههایشان تأثیر میگذارد.
سیاستهای تجاری مرتبط با انتخاب کد منبع (Open Source vs. Closed Source) میتوانند نفعهایی برای تولید کننده و کاربر داشته باشند. در زیر، سه مثال تشریحی تجاری که به نفع هر دو طرف (تولید کننده و کاربر) است را میآورم:
مثال ۱: شرکت مبتنی بر کد منبع باز برای تولید سیستم عامل موبایل
فرض کنید یک شرکت نرمافزاری به عنوان تولید کننده سیستم عامل موبایل باشد و از کد منبع باز برای توسعه سیستم عامل خود استفاده کند. در این مورد:
نفع تولید کننده: این شرکت میتواند از انجام توسعه مشترک با توسعهدهندگان مستقل بهرهبرداری کند. این به او کمک میکند تا سیستم عامل خود را با سرعت بهبود دهد و ویژگیهای جدیدی را به بازار عرضه کند.
نفع کاربر: کاربران از این توسعهها بهره میبرند و از توسعهدهندگان مستقل نیز میتوانند نسخههای سفارشی سیستم عامل خود را به دست آورند. این امکان به کاربران انعطاف بیشتری در استفاده از دستگاههای موبایل خود میدهد.
مثال ۲: شرکت تولید کننده پردازندههای مبتنی بر کد منبع بسته
یک شرکت تولید کننده پردازندهها و سختافزارهای الکترونیکی ممکن است از کد منبع بسته برای توسعه محصولات خود استفاده کند. در این مورد:
نفع تولید کننده: این شرکت میتواند به طور دقیق کنترل کند که چگونه پردازندهها و دستگاههایش عمل میکنند. این امکان میدهد تا به کیفیت و امنیت محصولات خود تضمین کند.
نفع کاربر: کاربران از پردازندههای با کیفیت و دستگاههایی که توسط تولید کننده با کیفیت تولید شدهاند بهره میبرند. این تولیدات ممکن است به آنها تجربه کاربری بهتری ارائه دهند.
مثال ۳: شرکت نرمافزاری با مدل تجاری ترکیبی
شرکتی ممکن است مدل تجاری ترکیبی داشته باشد که بخشی از محصولاتش را برای کد منبع باز ارائه کرده و بخشی دیگر را برای کد منبع بسته معرفی کند. در این مورد:
نفع تولید کننده: شرکت میتواند از کد منبع باز برای جلب توسعهدهندگان جامعه به کمک خود در توسعه محصولات خود بهره ببرد و به عنوان یک محصول متنباز شناخته شود. در عین حال، میتواند بخشهای معینی از محصول را به عنوان محصولاتی بسته ارائه کند که از آن به عنوان منبع درآمد استفاده میکند.
نفع کاربر: کاربران از توسعه مشترک بخشهای مختلف محصول بهره میبرند و همچنین از محصولات بسته با کیفیت برای نیازهای خاص خود بهرهمند میشوند.
در کل، سیاستهای شرکتهای تولید کننده تراشهها برای رقابت با شرکتهای مدیا تک باید بر اساس استراتژیها و نیازهای مشتریان خود تعیین شوند. این شرکتها باید در تحقق نیازهای بازار، توسعه فناوریهای پیشرفته، و بهبود کیفیت محصولات خود تلاش کنند تا در رقابت با رقبا موفقیت آمیز باشند.
تحقیق و توسعه پیشرفته: شرکتهای تولید کننده تراشهها باید به تحقیق و توسعه پیشرفته و نوآوریهای فناورانه تمرکز کنند تا تراشههای با کارایی بالا و مصرف انرژی کمتر ارائه دهند. این به آنها کمک میکند در رقابت با سایر شرکتها موفق تر باشند.
تنوع محصول: سامسونگ و شرکتهای مشابه باید تنوع در محصولات تراشهای خود داشته باشند تا بتوانند به نیازهای مختلف بازارها پاسخ دهند. این شامل تولید تراشههای برای گوشیهای هوشمند، تلویزیونها، لپتاپها، دستگاههای خودرو و غیره میشود.
مدیریت زنجیره تأمین: مدیریت کیفیت و قابلیت اطمینان در زنجیره تأمین تراشهها بسیار مهم است. سامسونگ و شرکتهای مشابه باید از تأمین منابع و تجهیزات مورد نیاز خود بهرهبرند و از تأمین تراشهها در موقعیتهای بحرانی محافظت کنند.
قیمتگذاری رقابتی: تقدیر از قیمت تراشهها بسیار مهم است. شرکتها باید توانایی قیمتگذاری رقابتی داشته باشند تا با سایر رقبا در بازار رقابت کنند.
پشتیبانی و خدمات پس از فروش: ارائه خدمات پس از فروش عالی و پشتیبانی فنی ممتاز برای مشتریان میتواند تفاوت کننده باشد و به شرکتها کمک میکند تا مشتریان را جذب و نگه دارند.
سیاستهای گوگل در مورد شرکتهایی که کد منبع باز هستههای پردازندههای گوشیهای هوشمند را به اشتراک نمیگذارند، ممکن است تحت عنوان مسائل مربوط به توسعه و توسعه دهندگان (Developer Relations) دستهبندی شوند. گوگل به عنوان یکی از شرکتهای بزرگ فناوری با توسعه دهندگان و توسعه محصولات مختلف از جمله سیستم عامل اندروید همکاری میکند.
در مورد شرکتهایی مانند MediaTek که کد منبع باز هستههای پردازندهها را به اشتراک نمیگذارند، گوگل ممکن است اقداماتی را انجام دهد تا از تطابق با استانداردها و قوانین مربوط به منبع باز و توسعهدهندگان اطمینان حاصل کند. این اقدامات میتوانند شامل موارد زیر باشند:
تضمین سازگاری با اندروید: گوگل ممکن است برای دستگاههایی که از پردازندههای MediaTek استفاده میکنند، نیاز به تطابق با استانداردهای اندروید داشته باشد. این برای اطمینان از اینکه دستگاهها از سیستم عامل اندروید به درستی پشتیبانی کنند و تجربه کاربری مطلوب را ارائه دهند، میتواند لازم باشد.
مراقبت از امنیت: گوگل باید از امنیت دستگاههای اجرایی اندروید توسط پردازندههای MediaTek مطمئن شود. این شامل اطمینان از وجود بهروزرسانیهای امنیتی و حل مشکلات امنیتی در دستگاههای اجرایی اندروید میشود.
تطابق با قوانین منبع باز: گوگل ممکن است شرایط مشخصی را به شرکتهایی که از پردازندههای MediaTek استفاده میکنند اعمال کند تا اطمینان حاصل کند که آنها به قوانین و مقررات منبع باز پایبندی میکنند.
شرکت MediaTek (معمولاً به نام MediaTek یا MT هم شناخته میشود) تولید کننده انواع پردازندههای مختلف موبایل و دستگاههای الکترونیکی است که به وسیله شرکتهای تولید کننده دستگاهها و گوشیهای هوشمند مختلف برای اجرای سیستم عامل اندروید و دیگر سیستمها به کار میرود. برخی از تولیدکنندگان معروفی که از پردازندههای MediaTek استفاده میکنند عبارتند از:
Xiaomi
Xiaomi یکی از بزرگترین تولید کنندگان دستگاههای هوشمند است و از پردازندههای MediaTek در برخی از محصولات خود استفاده کرده است.
Realme
Realme یک برند دستگاههای هوشمند است که معمولاً در کلاس اقتصادی و میانه بازار فعالیت میکند و برخی از محصولات خود از پردازندههای MediaTek بهرهمند شدهاند.
OPPO: شرکت OPPO، دارندهی برندهایی مانند Realme و OnePlus است و در برخی از دستگاههای هوشمند خود از پردازندههای MediaTek استفاده میکند.
Infinix
Infinix یک شرکت تولید کننده دستگاههای هوشمند با قیمت مناسب است که از پردازندههای MediaTek در محصولات خود استفاده میکند.
Tecno
Tecno نیز به عنوان یک شرکت زیرمجموعهای از Transsion Holdings شناخته میشود و از پردازندههای MediaTek در برخی از گوشیهای هوشمند خود استفاده میکند.